استفاده از محصولات تراریخته منجر به جهش ژنتیکی انسان می شود؟
به گزارش وبی کارت، مطالعات روی محصولات تراریخته موجود در بازار هیچ گونه خطر عمده ای برای سلامت انسان را نشان نمی دهند اما ضروریست این مواد غذایی برچسب گذاری شوند تا مصرف کنندگان قدرت انتخاب داشته باشد.
به گزارش وبی کارت به نقل از مهر، بیوتکنولوژی کشاورزی مجموعه ای از ابزارها را فراهم می آورد که قابلیت های کشاورزی را برای انطباق با تغییرات آب و هوایی و کاهش ردپای زیست محیطی آن بالا می برد. این بخشی از مجموعه ای از رویکرد های پایداری است. بیوتکنولوژی کشاورزی دقت و سرعت اصلاح نباتات را بیشتر می کند و می تواند مواد ژنتیکی در دسترس کشاورزان را گسترش دهد.
حسین شیرزاد، تحلیلگر کشاورزی توسعه در یادداشتی اختصاصی برای مهر نوشت، منظومه تراریخته ها از چندین ابزار تشکیل شده که ممکنست منجر به کاربردهای زیادی شود و هر یک از این برنامه ها احتیاج به ارزیابی مستقل دارند. با این وجود، مقررات باید کارآمد باشند و منافع و خطرات را متعادل کنند. کشورها در مراحل اولیه استفاده از مهندسی ژنتیک نباتی هستند و برنامه های کاربردی در کشاورزی به شدت تنظیم شده است. با این وجود، قبلاً دیده ایم که این فناوری سبب افزایش بازده، رفاه مصرف کننده و درآمد کشاورزان و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و هزینه های زیست محیطی کشاورزی می شود؛ علاوه بر این، مهندسی ژنتیک نباتی پتانسیل افزایش تنوع زیستی محصولات را دارد و ممکنست در برگرداندن گونه ها یا گونه های خفته یا حدودا منقرض شده نقش داشته باشد.
ذاتاً دانش محصولات تراریخته یک کالای عمومی است. مقررات مالکیت فکری ممکنست به افزایش سرمایه گذاری در فناوری کمک نماید، اما با این وجود دسترسی به برنامه های کاربردی آنرا محدود می کند. ازاین رو باید مکانیسم هایی را برای بسط دسترسی به این بیوتکنولوژی ها، خصوصاً برای توسعه انواعی که به نفع فقرای روستایی و کشاورزان خرده پا هستند، بررسی کرد. محدودیت های اصلی برای پذیرش فناوری تراریخته ها در واقع مقرراتی خاص هستند. مقررات موجود که عملا استفاده از این فنآوری را با محصولات خاص در نقاط مختلف جهان ممنوع می کند، به فقرا صدمه می رساند. مقررات باید بگونه ای طراحی شوند که خطرات و منافع را متعادل کند، چونکه اقدامات احتیاطی بیش از اندازه، مزایای پرارزش فناوری را به تأخیر می اندازد. مصرف کنندگان و کشاورزان باید در مورد خواص و شایستگی های فناوری تراریخته آموزش بیشتری ببینند. در هر صورت تکامل محصولات تراریخته در مراحل ابتدایی خود است و می تواند توانایی انسان برای رویارویی با چالش های ناشی از تغییرات آب و هوایی، امنیت غذایی و محافظت از محیط زیست را افزایش دهد.
مناقشات عمومی در مورد خطرات و مزایای تراریخته ها
رها کردن فناوری های تراریخته ها یا محدود کردن شدید پیشرفت آنها به علت خطرات درک شده، اشتباه بزرگی خواهد بود. در مقابل جامعه باید این فناوری ها را پرورش دهد و به دقت ارزیابی و از آنها به نفع بشریت و محیط زیست استفاده نماید رها کردن فناوری های تراریخته ها یا محدود کردن شدید پیشرفت آنها به علت خطرات درک شده، اشتباه بزرگی خواهد بود. در مقابل جامعه باید این فناوری ها را پرورش دهد و به دقت ارزیابی و از آنها به نفع بشریت و محیط زیست استفاده نماید.
علیرغم پذیرش سریع محصولات اصلاح شده ژنتیکی (تراریخته) توسط کشاورزان در خیلی از کشورها، مناقشات عمومی در مورد خطرات و مزایای آن بازهم ادامه دارد خیلی از آکادمی های علمی مستقل و نهادهای نظارتی شواهد مربوط به خطرات را بررسی نموده اند و به این نتیجه رسیده اند که محصولات تجاری تراریخته برای مصرف انسان و محیط زیست ایمن هستند. همین طور مطالعات زیادی وجود دارد که نشان میدهد محصولات تراریخته از نظر بازدهی بالاتر و صرفه جویی در هزینه ها در تولید کشاورزی و منافع رفاهی در بین خانوارهای کشاورز سود می برند. با این وجود، برخی استدلال می کنند که شواهد در مورد اثرات مختلط است و مطالعاتی که مزایای زیادی را نشان می دهند ممکنست با داده ها و روش های مورد استفاده مشکلاتی داشته باشند. عدم اطمینان در مورد اثرات محصولات تراریخته یکی از علل سو ظن گسترده عمومی نسبت به این فناوری است. محصولات اصلاح شده ژنتیکی تمام پتانسیل لازم را برای تضمین امنیت غذایی دارند. تصور نادرستی در مورد محصولات تراریخته بر مبنای مضر بودن آن برای طبیعت و مواد غذایی تراریخته برای سلامتی انسان وجود دارد این به علت ناآگاهی کامل نسبت به شواهد علمی است که محصولات تراریخته تحت دستورالعمل های مناسب دارای هیچیک از این تهدیدات نیستند.
غذاهای ارگانیک به کود مصنوعی یا حشره کش ها یا علف کش ها نیاز ندارند، اما به علت بهره وری پایین محدود می شوند. به سادگی قابل درک است که کشاورزی ارگانیک نمی تواند عملکرد محصولات مورد نیاز ما را تأمین کند. واریته های پرمحصول که از راه روش های اصلاحی مرسوم ایجاد می شوند، اغلب به نهاده های شیمیایی مصنوعی سنگین همچون علف کش ها، آفت کش ها، کودها نیاز دارند. مضراتی که از راه استفاده زیاد از چنین مواد شیمیایی مصنوعی به محیط زیست وارد می شود بسیار مضرتر است. در سالهای اخیر، محصولات تراریخته با صفات انباشته محبوبیت بیشتری پیدا کرده اند. در روش های مرسوم، برای ایجاد تنوع با خصوصیت های دلخواه چندگانه، زمان زیادی نیاز است. این بدان معناست که محصولات تراریخته می توانند ما را برای چالش های امنیت غذایی آینده آماده کنند. محصولات تراریخته پیش از معرفی به بازار باید قوانین مناسبی را همچون ارزیابی خطرات بهداشتی و زیست محیطی طی کنند. هیچ گونه محصول تراریخته موجود در بازار جهت استفاده تجاری هیچ نشانه ای از صدمه به سلامت انسان را نشان نداد. غذاهای تراریخته حاصل از محصولات تراریخته هم به درستی تنظیم و برچسب گذاری می شوند.
جامعه علمی باید سخت تلاش کند تا مردم را در مورد این فناوری و مزایای آن درک کند تا تصورات غلط در مورد محصولات و غذاهای تراریخته ریشه کن شود، در صورتیکه نهادهای نظارتی باید از راه دستورالعمل های مناسب برای جلب اعتماد مردم تلاش کنند تا بتوانند جذب محصولات تراریخته یا غذاهای تراریخته شوند. ازاین رو میتوان نتیجه گرفت که با پذیرش اجتماعی مناسب، محصولات اصلاح شده ژنتیکی می توانند امنیت غذایی جهان آینده را تضمین کنند.
ارزیابی خطر سلامت انسان و ایمنی محصولات دستکاری شده ژنتیکی
عموم مردم غذاهای به دست آمده از محصولات معمولی را بی خطر می دانند و برخی هم اعتقاد دارند که محصولات تراریخته خطراتی برای سلامت انسان و محیط زیست دارند. پیش از این ارزیابی، ریسک بر مبنای بعضی از اصول رایج که در سال ۱۹۹۳ معرفی گشتند، انجام می شد. در ادامه، یک نهاد بین المللی به نام گروه ویژه بین دولتی در مورد مواد غذایی حاصل از بیوتکنولوژی، کمیسیون Codex Alimentarius که بطور مشترک توسط سازمان غذا و کشاورزی (FAO) و سازمان بهداشت جهانی بود، (WHO) تأسیس شد و دستورالعملی جهت کمک به مقامات ملی برای ارزیابی خطر سلامت انسان از غذاهای تراریخته را عهده دار شد.
این کمیسیون ۳ نگرانی اصلی برای سلامت انسان از غذاهای تراریخته را عبارتند از نخست حساسیت زا نباشد. تراریخته نباید آلرژی زا باشد؛ البته اکنون هیچ اثر حساسیتی ثبت نشده است. دوم، انتقال ژن است. از غذای GM به سلول های بدن یا به باکتری های روده منتقل شود؛ خصوصاً در مورد این که آیا از ژن های مقاوم به آنتی بیوتیک استفاده می شود. بنابراین، هر روشی که در توسعه محصولات تراریخته استفاده می شود که شامل ژن های مقاوم به آنتی بیوتیک باشد، منع می شود. سوم این که برون زدایی این محصولات است. چندین مورد گزارش شده است که در آن تراریخته از محصولات تراریخته برای خوراک دام یا اهداف صنعتی تأیید شده، شناسایی شده است. باتوجه به Codex Alimentarius، ارزیابی خطر سلامتی انسان در محصولات تراریخته بر این اصل استوار است که یک محصول جدید تراریخته باید با نمونه معمولی با سابقه استفاده ایمن مقایسه شود. کل ایده اینست که محصول GM تازه توسعه یافته از نظر ترکیبی با همتای معمولی خود تفاوتی ندارد به جز محصول های ژنی که بر مبنای مطالعات مؤسسه ملی سرطان، از سال ۱۹۷۵ تا ۲۰۱۱، بعضی از انواع خاص بروز سرطان در ایالات متحده آمریکا افزایش و برخی دیگر کاسته شده است. هیچ الگوی مطلقی در عود کردن یا کاهش بروز سرطان مشاهده نمی گردد. اگر غذاهای تراریخته عاملی برای افزایش بروز سرطان در انسان بود، بعد از سال ۱۹۹۵ که ایالات متحده محصولات تراریخته را در بازار معرفی نمود، افزایش قابل توجهی در بروز سرطان وجود داشت.
یک مطالعه داده هایی را در مورد بروز سرطان در سرتاسر جهان از سال ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۰ در مورد سرطان سینه و دهانه رحم منتشر نمود. این گزارش نشان داد که میزان بروز این ۲ سرطان با الگوی مشابهی در آمریکا، کانادا و اروپا افزایش پیدا کرده است. جالب است که محصولات تراریخته بطور کلی در اتحادیه اروپا مصرف نمی شوند مطالعه دیگری داده هایی را در مورد بروز سرطان در سرتاسر جهان از سال ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۰ در مورد سرطان سینه و دهانه رحم منتشر نمود. این گزارش نشان داد که میزان بروز این ۲ سرطان با الگوی مشابهی در آمریکا، کانادا و اروپا افزایش پیدا کرده است. جالب است که محصولات تراریخته بطور کلی در اتحادیه اروپا مصرف نمی شوند.
مطالعه ای دیگر داده های اپیدمیولوژیک در ایالات متحده را مورد بررسی قرار داد تا ارتباط بین غذاهای GM و بیماری مزمن کلیوی (CKD) را پیدا کند. شیوع تمام مراحل CKD در ایالات متحده بین سالهای ۱۹۹۴ تا ۲۰۰۴ کمتر از ۲ درصد افزایش پیدا کرده است. بنابراین، این افزایش با مصرف غذاهای تراریخته ارتباطی ندارد. بطور مشابه، هیچ ارتباطی بین چاقی و دیابت نوع دوم با مصرف غذاهای تراریخته یافت نشد. نتیجه گیری مشابهی برای بیماری های دستگاه گوارش، بیماری سلیاک و آلرژی غذایی و اوتیسم هم انجام شد. مصرف غذاهای اصلاح شده ژنتیکی بطور مستقیم ارزیابی ایمنی سلامت انسان را ایمن یا ناایمن درنظر می گیرد.
بسیاری از سازمان ها مانند آژانس محافظت از محیط زیست، وزارت کشاورزی و سازمان غذا و داروی ایالات متحده و سایر آژانس ها در کشورهای دیگر و هم موسسات دانشگاهی چندین پژوهش برای ارزیابی ایمنی سلامت انسان در این خصوص انجام داد. انجمن آمریکایی برای پیشرفت علم می گوید که بهبود محصول با روشهای فنی مولکولی مدرن بیوتکنولوژی ایمن است. غذاهای دستکاری شده ژنتیکی که اکنون در بازار بین المللی موجود است، ارزیابی های ایمنی را پشت سر گذاشته اند و به احتمال زیاد خطراتی برای سلامت انسان سازمان بهداشت جهانی ندارند.
تمامی محصولات تراریخته موجود در بازار هیچ گونه خطر عمده ای برای سلامت انسان را نشان نداده اند. همچنین، محصولات تراریخته تازه توسعه یافته باید ارزیابی های ریسک و ایمنی مناسب را برای پذیرش بهتر انجام دهند. این لزوم برچسب گذاری مواد غذایی تراریخته را پیشنهاد می دهد تا مصرف کنندگان بتوانند انتخاب خودرا انجام دهند.
ارزیابی های ایمنی زیستی مواد غذایی اصلاح شده
ایمنی زیستی به مدیریت ایمن موجودات زنده و مواد ژنتیکی همچون پاتوژن ها و موجودات اصلاح شده ژنتیکی اشاره دارد. بر مبنای قوانین و سیاستهای بین المللی محیط زیست، ایمنی زیستی به احتیاج به محافظت از محیط زیست و سلامت انسان در مقابل اثرات نامطلوب احتمالی موجودات اصلاح شده ژنتیکی (GMOs) و محصولات ناشی از بیوتکنولوژی مدرن اشاره دارد.
در حال حاضر، هسته اصلی رژیم بین المللی ایمنی زیستی، پروتکل ۲۰۰۰ کارتاخنا (CPB) در مورد ایمنی زیستی است که تحت کنوانسیون تنوع زیستی (CBD) به تصویب رسیده است. اکنون ده ها محصول غذایی و حیوانی اصلاح شده ژنتیکی (تراریخته) در کشورهای مختلف توسعه یافته و تجاری شده است. بنابراین است که چندین نگرانی ایمنی زیستی مانند خطر برای سلامت انسان، خطر برای محیط زیست، نگرانی های زیست محیطی بعد از تجاری سازی سریع محصولات تراریخته هر ساله در سرتاسر جهان مطرح گردیده است. ازاین رو پیش از معرفی یک محصول تراریخته به بازار باید دستورالعمل های ایمنی زیستی سختگیرانه رعایت شود.
طبق پروتکل ایمنی زیستی کارتاخنا اقدامات مناسبی را برای تنظیم، مدیریت یا کنترل خطراتی که ممکنست در اثر استفاده و جابجایی ارگانیسم های زنده اصلاح شده (LMOs) که ممکنست تهدیدی برای بیولوژیکی باشد و برای اطمینان از حمل و نقل ایمن ایجاد شود، اتخاذ کند. ارزیابی ایمنی بر اساس اصول و دستورالعمل های علمی بین المللی که از راه کار سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD)، سازمان غذا و کشاورزی (FAO) سازمان ملل متحد، سازمان بهداشت جهانی (WHO) و کمیسیون Codex Alimentarius است، ارزیابی خطر باید بر مبنای شواهد علمی تکمیل شود تا اثرات احتمالی GMO بر حفظ و استفاده پایدار از تنوع زیستی و همین طور خطرات برای سلامت انسان شناسایی و ارزیابی شود ارزیابی ایمنی بر اساس دستورالعمل های علمی بین المللی باید بر مبنای شواهد علمی تکمیل شود تا اثرات احتمالی GMO بر سلامت انسان شناسایی و ارزیابی شود؛ همین طور ارزیابی ریسک خطرات بالقوه و یا اثرات نامطلوب محصولات تراریخته یا محصولات مشتق شده بر موجودات غیر هدف و یا محیط را شناسایی می کند. این شامل برخی از مراحل هماهنگ مانند شناسایی ریسک، شناسایی ریسک و طبقه بندی ریسک است. مدیریت ریسک شامل روشهای فنی راهبردی برای کاهش اثرات نامطلوب محصولات تراریخته و محصولات در رابطه با گونه های غیر هدف یا محیط زیست و همین طور کاهش شانس ایجاد مقاومت در جمعیت آفات هدف است.
مدیریت ریسک، پیگیری اجرای ارزیابی ریسک است که شامل ایجاد مکانیسم ها، مراحل و استراتژی های مناسب برای مدیریت و کنترل ریسک های شناسایی شده در ارزیابی ریسک است. تعهد ناشی از اعمال مدیریت ریسک برای این اشخاص ایجاد و پیاده سازی یک سیستم نظارتی با ظرفیت کافی برای مدیریت و کنترل این ریسک ها است.
مقررات جابجایی، حمل و نقل، بسته بندی و استفاده از GMO بخشی از تلاش ها برای اطمینان از ایمنی توسعه GMO بر اساس الزامات معیارهای بین المللی مربوطه است. ارزیابی ایمنی غذاهای تراریخته باید بصورت موردی و با مقایسه خواص مواد غذایی جدید با مواد غذایی مشابه معمولی صورت گیرد.
به اجمال، ارزیابی ایمنی برمبنای اصول و دستورالعمل های علمی بین المللی که از راه کار سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD)، سازمان غذا و کشاورزی (FAO) سازمان ملل متحد، سازمان بهداشت جهانی (WHO) و کمیسیون Codex Alimentarius است، ارزیابی خطر باید مبنی بر شواهد علمی تکمیل شود تا اثرات احتمالی GMO بر حفظ و استفاده پایدار از تنوع زیستی و همچنین خطرات برای سلامت انسان شناسایی و ارزیابی شود ارزیابی ایمنی برمبنای دستورالعمل های علمی بین المللی باید مبنی بر شواهد علمی تکمیل شود تا اثرات احتمالی GMO بر سلامت انسان شناسایی و ارزیابی شود؛ همچنین ارزیابی ریسک خطرات بالقوه و یا اثرات نامطلوب محصولات تراریخته یا محصولات مشتق شده بر موجودات غیر هدف و یا محیط را شناسایی می کند. این شامل تعدادی از مراحل هماهنگ مانند شناسایی ریسک، شناسایی ریسک و طبقه بندی ریسک است. مدیریت ریسک، پیگیری اجرای ارزیابی ریسک است که شامل ایجاد مکانیسم ها، مراحل و استراتژی های مناسب برای مدیریت و کنترل ریسک های شناسایی شده در ارزیابی ریسک است.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب