نقش مهاجران در ارزش پول ملی
وبی کارت: بررسی ها نشان می دهد، مقامات دولت افغانستان با کمک مردم این کشور توانسته اند در مدت 6 ماه ارزش پول ملی خودرا تقویت بخشند.
به گزارش وبی کارت به نقل از مهر، آزادسازی منابع ارزی ایران در هفته گذشته انجام شد و مقرر است منابع ارزی دیگری نیز به اقتصاد ایران تزریق شود، مردم توقع دارند این منابع ارزی به قدرت ریال افزوده و در معیشت خود نیز آنرا ببینند به همین دلیل در گزارش زیر بصورت مختصر چند راه حل افزایش قدرت پول ملی را بررسی می کنیم:
آزادسازی پول های ایران و تأثیر در بازار ارز
هفته گذشته رییس بانک مرکزی اعلام نمود: ۵ میلیارد و ۵۷۳ میلیون یورو به حساب ۶ بانک ایرانی در ۲ بانک الاهلی و الدخان در قطر واریز شد. پس از آن مجیدرضا حریری رییس اتاق تجاری ایران و چین خبر داد: «از ۲۳ میلیارد دلار ذخیره شده در خارج از کشور، حدود ۶ میلیارد دلار آن از کره جنوبی وصول شده و ترتیبات وصول آن درحال کامل شدن است و همین طور تا چند روز آینده مقدمات انتقال ۱۰ میلیارد دلار دیگر هم فراهم می شود.»
این آزادسازی موجب کاهش قیمت ارز در بازار آزاد شده و تأثیر کوتاه مدت خودرا انجام داد، اما باید چه کرد که در طولانی مدت نیز اقتصاد ایران شاهد افزایش قدرت ریال باشد؟
افغانستان چگونه قدرت پول ملی خودرا افزایش داد؟
در روزهای اخیر، یکی از روزنامه ها به نقل از بانک جهانی گزارش را منتشر نموده که بسیار جالب و قابل تأمل است، «بانک جهانی گزارشی منتشر نموده که نشان میدهد از شروع سال مالی ارزش پول افغانستان که افغانی نامیده می شود، نسبت به واحدهای پولی دیگر بالا رفته است. مسئله اصلی که اقتصاد افغانستان را از بقیه جهان برجسته می کند، کاهش تورم و ارزش قدرت پول ملی افغانستان است، تورم کلی اکنون در ۱/۹- درصد قرار گرفته و قیمت مواد غذایی ۱۲ درصد کاهش پیدا کرده است. اما با اینحال ارزش افغانی در مقابل دلار آمریکا، روپیه پاکستان، یوان چین و یورو بالا رفته است. یکی از این دلیلهای افزایش میزان حواله هایی است که از جانب شهروندان ساکن خارج از افغانستان به داخل ارسال می شود و میزان آن در شش ماه اولیه سال جاری به یک میلیارد و ۴۰ میلیون دلار رسیده است. پولی که مهاجران از خارج از کشور به داخل می فرستند بخش مهمی از زندگی مردم سرتاسر جهان را تشکیل می دهد. برخلاف دیگر جریان های مالی، حواله های خارجی مستقیماً به درآمد خانوارها اضافه می شوند و اثر فوری و مستقیمی را بر زندگی افرادی دارند که در داخل کشور آنرا دریافت می کنند.
به گفته بانک جهانی، «آنچه کمتر درباره ی آن صحبت می شود درباره ی نقشی است که این پول ها در مواقع بحران بازی می کنند. تصور می شود آنها ضدچرخه اند، میزان این حواله ها در دوران بحران بیشتر می شود و درنتیجه نقش مهمی در توانمندسازی قشری از مردم برای ایستادگی بیشتر در مواقع بحران و عبور از آن بازی می کنند. در کشورهایی که گرفتار بحران های طولانی مدت هستند، مهاجرت اغلب یکی از مهم ترین استراتژی های پیشرو برای کنار آمدن یا نجات از وضع موجود جهت زندگی افرادی است که در داخل کشور باقی می مانند.»
متأسفانه در ایران در ۱۰ سال اخیر خصوصاً در سال قبل برعکس این مساله اتفاق افتاده و کشور با موج خروج سرمایه به سبب مهاجرت روبه رو شده است، البته رسانه های معاند در یک سال اخیر با بوجودآوردن جو روانی سنگین تلاش می کنند مردم و خصوصاً نخبگان را از ماندن در ایران ناامید کنند، موج این عملیات سنگین به دانشگاه ها و مدارس استعداد درخشان نیز رسیده و متأسفانه تعدادی از اساتید دانشگاه و معلمان نیز این فکر را برای استعدادهای درخشان و نخبگان ملت نهادینه کردند و با همین تفکر ضربات سنگینی به کشور زدند.
پدیده مهاجرت اگر منجر به ارزآوری کشور و بازگشت متخصصان در سال های آتی به داخل کشور شود می تواند به نفع ایران تمام شود، البته معاندان تلاش می کنند نخبگان را از ماندن در ایران ناامید کنند، در این بین باید یک مطالبه رسانه ای قوی برای تزریق منابع ارزی توسط مهاجران به داخل کشور تشکیل گردد برای اینکه یکی از راه های خوب ارزآوری و تثبیت اقتصاد کشور است و هر ایرانی وظیفه دارد به اقتصاد کشور و خانواده خود کمک نماید.
ممنوعیت مبادله هر گونه ارز خارجی در افغانستان
مورد بعدی که دولت افغانستان آنرا به تقلید از کشور چین اجرائی کرده ممنوعیت مبادلات مالی با هر گونه ارز خارجی است، این مساله تقاضا برای ارز خارجی را در داخل کشور کاهش داده و بنا بر این ارزش پول افغانستان تحت تأثیر مبادلات تجاری قرار نمی گیرد.
از سوی دیگر دولت طالبان افغانستان برای حداکثر میزان پولی که یک شخص می تواند در عرض یک هفته از حساب بانکی خود خارج کند، محدودیت اعمال کرده است. این محدودیت ۳۰ هزار افغانی تعیین شده و در ماه می به ۵۰ هزار افغانی رسیده است. محدودیت حداکثر پولی که شرکتها می توانند از حساب بانکی خود خارج کنند بین ۵/۲ میلیون دلار تا ۴ میلیون دلار است. دولت افغانستان با اعمال این محدودیت ها بر تراکنش های مالی اطمینان حاصل می کند که پول بیشتری در بانکها باقی می ماند که به ثبات اقتصاد کمک می نماید.
یکی از عناوینی که موجب افزایش تقاضا در بازار ارز ایران می شود، سرمایه گذاری مردم ایران در بازار دلار است، خیلی از مردم ایران با هر طبقه مالی دلار را یکی از سودآورترین بازارهای سرمایه گذاری دانسته و این مساله به سبب چرخه ۵۰ ساله در اقتصاد ایران به یک باور در اقتصاد ایران تبدیل گشته که این باور باید شکسته شود و دولت با ممنوعیت های سفت و سنگین باید به مبارزه با این نوع سرمایه گذاری اقدام نماید.
معضل مهم دیگر سرمایه گذاری مردم در دلار این است که رصد را برای بانک مرکزی دشوار می کند و بدین جهت بانک مرکزی نمی داند مردم چقدر ارز در اختیار داشته و در مواقع حساس تلاطم های ارزی چقدر ارز به بازار سرازیر می شود. وقتی جو در بازار دلار به سمت افزایشی می رود یک دفعه تقاضا برای خرید دلار بیشتر می شود و این افزایش تقاضا و از چرخه خارج کردن دلار به سبب خاطره های خوب از سرمایه گذاری در دلار است که همانطور که گفته شد به باور اقتصادی مردم ایران تبدیل گشته است.
ارزش پول ملی چرا موضوعی حیاتی است؟
علی فراقی کارشناس بازار سرمایه در این زمینه به مهر اظهار داشت: در همه کشورها یکی از مهم ترین مسائلی که مورد بحث قرار می گیرد میزان قدرت پول آن کشور و میزان ارزندگی آنست که در تمامی اقتصادها یک موضوع مهم و حیاتی قلمداد می شود که البته اگر دقت نماییم در کشور خودمان این مساله سال هاست که بصورت پررنگ احساس می شود.
فراقی اضافه کرد: برای راه حل ها و مواردی که می توان از آن جهت بهبود این مشکل همیشگی و ادامه دار این اقتصاد بیمار اشاره نمود می توان موارد گوناگون علمی را نام برد که کم و بیش خیلی از آنها اثبات شده هستند ولی شاید بتوان گفت به سبب اقتصاد بسته ای که هم از داخل و هم از بیرون با تحریم های مختلفی هم راه است کدامین راه ها بهترین و بعد از آن عملی و قابل اجرا هستند.
این کارشناس و فعال اقتصادی اضافه کرد: در یکی از موارد مهمی که شاید بارها اسم آن به گوش ما خورده باشد تراز تجاری است که موازنه آن بارها مورد بحث قرار می گیرد ولی می توان گفت سیاست گذار ایرانی برای تصحیح سیاست گذار همیشه در مشاوره گرفتن و بعد از آن عملیات مربوط به آن ضعیف عمل کرده است.
فراقی با اشاره به اینکه از مهم ترین راهکارهای صحیح در امتداد نتیجه بخشی برروی قدرت پول کشور می تواند آسان کردن صادرات و سیاستگذاری صحیح در امتداد صادرات (البته صادرکنندگان بالقوه) و در برنامه ریزی بازبینی کرد، اظهار داشت: عملاً هرچقدر در سیاستگذاری های این قسمت از اقتصاد منعطف تر و به روز تر عمل نماییم کمک شایانی به بهبود تراز تجاری کشور و در نهایت کمک به بهبود وضعیت پولی کشور کرده ایم.
وی اضافه کرد: نکته بعدی این است که کشور ما همیشه با سیل خروج پول خیلی از افراد نخبه چه از نظر ذهنی و از حتی لحاظ پولی مواجه بوده است که بواسطه سیاستگذاری های غلط در صنعت های مختلف کشور که پتانسیل رشد و استارت انواع ایده های جدید در خیلی از حوزه ها را دارد موجب فراری دادن اینگونه سرمایه ها شده است که چه بسا با شروع یا حتی توسعه قسمتی از صنایع حاضر، کشور می تواند در قدم اول موجب کاهش خروج سرمایه از کشور و در قدم های بعدی شاهد ورود سرمایه باشد و این دست از اتفاقات خواه ناخواه بر بهبود وضعیت نامساعد بسیار تأثیرگذار است.
فراقی در آخر اظهار داشت: مورد آخری که می توان به آن اشاره نمود جذابیت کشورهای دیگر خصوصاً کشورهای همسایه ایران جهت زندگی و سرمایه گذاری است که این جذابیت بواسطه افت ریال در ۱۰ سال اخیر و حمایت کشورهای خارجی از نیروی متخصص ایرانی به شدت بالاست، کشورهای همسایه ایران بواسطه انواع سیاست های مختلفی که در گذشته در پیش گرفته اند و به احتمال بالایی در آینده ادامه دار باشد، سفر را جذاب ساخته اند. جذاب ساختن سفرهای مختلف از جنس تفریحی و غیره می تواند عاقبت به جذب سرمایه و سرمایه گذاری ختم شود و کشورهای همسایه ایران با هوشمندی این اقدامات را انجام دادند و به سرمایه ایرانی نیز چشم طمع دوخته اند، این جذاب ساختن سرمایه گذاری با شیوه های گوناگون انجام شده است و دولت ایران می تواند حداقل، با هموار ساختن مواردی که در دسترس و قابل انجام بوسیله سیاست گذاران داخلی است به مقابله با این سیاست بپاخیزد. البته سیاستگذاران اقتصادی ایران در این مورد هم فعالیت بسیار ضعیفی را انجام داده و هنوز عمق مطلب خروج پول از کشور را جدی نگرفته اند. اما دولت ایران اگر بخواهد به خوبی می تواند جلوی این سیل خروشان خروجی را که در نهایت منتهی به ضعف پول ایران خواهد شد را بگیرد. قدرت گرفتن بانک مرکزی در تعیین نرخ ارز
یکی از فاکتورهایی که می تواند ارزش پول ملی را تقویت کند، تک نرخی کردن ارز در کشور بوده که می تواند بهترین استفاده از ارز را در کشور انجام داد، علی سعدوندی استاد دانشگاه و کارشناس اقتصادی در این زمینه به مهر اظهار داشت: نخستین تعهدی که باید بانک مرکزی بدهد که متأسفانه حدود ۴۰ سال است که معکوس این کار را انجام داده، این است که ارز را تک نرخی کند، ارز چند نرخی محلی برای فساد، پول پاشی است و در جای دیگر دنیا کشوری را سراغ ندارم که این سیاست را به کار برده باشد، متأسفانه این سیاست با ظاهر پشتیبانی از محرومان و مستضعفان و تامین کالای اساسی این رانت خواری انجام شده و دولت های مختلف نیز هیچ نوع اصلاحی را در این زمینه انجام ندادند.»
خوشبختانه دولت در دو ماه اخیر توانسته بار مالی ارز ۲۸، ۵۰۰ تومانی را کاسته و قدرت ارز بازار مبادله را افزایش دهد، این اقدام را باید به فال نیک گرفت، اما همچنان بازار آزاد لیدر ارز بوده و هنوز قیمت های این بازار برای مردم بی معنا نیست.
نمونه اقدامات مثبت بانک مرکزی در ماه های اخیر، اقدام باارزش زیر است: «مطابق مفاد نامه رییس کل بانک مرکزی، نرخ فروش حواله مرکز مبادله ارز و طلای ایران، مبنای نرخ تسعیر قیمت خوراک و قیمت پایه محصولات شرکت های پالایش نفت و پتروشیمی در بورس های کالایی قرار گرفت و با این اقدام دولت قدرت بازار مبادله افزوده شد.»
تغییر وضعیت بودجه ریزی
یکی از مسائلی که باید در کشور با تغییر اساسی مواجه شود وضعیت بودجه است، اگر رییس جمهور و دولت باید پاسخگوی بازار و اقتصاد کلان باشند باید اختیارات لازم را نیز کسب کنند تا با برنامه های اجرائی، وضعیت اقتصاد کشور را اصلاح نماید.
بودجه نباید در اختیار مجلس باشد تا بتواند با تحمیل هزینه های اضافی به دولت موجب افزایش ناترازی در اقتصاد کلان شده و دولت مجبور شود برای تامین هزینه ها به ارز گران تن بدهد.
علی سعدوندی در این زمینه به مهر گفته است: پیشنهاد می کنم ساز و کار جدیدی برای بودجه ریزی استفاده شده و مجلس از روند بودجه حذف شده یعنی بودجه در اختیار رییس جمهور قرار بگیرد. دولت ها باید آزادی عمل داشته باشند اختصاص بودجه داده تا بتوانند برنامه های خودرا اجرا کنند. نکته بعدی این است که فاجعه ای در بودجه ریزی در کشور ما بوده و از شروع دهه ۵۰ در کشور وجود داشته و آن هم انتقال درآمدهای نفتی به ترازنامه بانک مرکزی است، درآمد ارزی دولت به ترازنامه بانک مرکزی منتقل شده است این روند باید متوقف شود، درآمدهای ارزی کشور باید صرف زیرساخت ها شده برای اینکه زیرساخت ها از یک طرف مصارف ارزی را کاهش داده و از جانب دیگر بر درآمدهای ارزی کشور خواهد افزود. اگر این کار صورت گیرد وضعیت اقتصادی ایران در بین مدت رو به بهبود نهاده و مشکلات تا حد زیادی رفع خواهد شد. مهم ترین زیرساختی که می تواند به شدت ارزآور باشد و پول ملی را تقویت کند، زیرساخت حمل و نقل است، زیرساخت حمل و نقل در ایران فرسوده و ضعیف بوده و با مختصات جغرافیایی ایران که در مهد کریدور غرب به شرق و شمال به جنوب است به هیچ وجه قابل قیاس نیست. زیرساخت های فعلی حتی برای مصارف داخلی نیز قابلیت خودرا از دست داده اند و به همین علت در روزهای پیک تعطیلات در کشور، حمل و نقل عمومی خصوصاً در بخش ریلی و هوایی با چالش جدی برخورد می کند و این معضل باید هر چه سریع تر رفع گردد.
اصلاح ترازنامه شرکت های دولتی گامی در راستای تقویت پول ملی
انتشار صورت مالی شرکت های دولتی و سختگیری و فشار وزارت اقتصاد دولت سیزدهم اقدام درستی است که باید تا رسیدن به مرحله نهایی پیگیری شود. بگفته وزیر اقتصادی، شرکت های دولتی نقش پررنگ و تأثیر گذاری در اقتصاد کشور دارند. این شرکت ها، بخش عمده کارهای اقتصادی دولت را بر عهده داشته و آثار مالی و اقتصادی تعیین کننده ای بر عملکرد دولت و همین طور در زندگی مردم به عنوان ذی نفعان اصلی خود دارند؛ به شکلی که بیش از نیمی از بودجه کل کشور مربوط به شرکت های دولتی است.
به گفته خاندوزی، انتشار عمومی صورت های مالی حسابرسی شده شرکت های دولتی به همراه گزارش های حسابرس مستقل و بازرس قانونی مربوط که موجب افزایش شفافیت مالی بوسیله اطلاع و دسترسی عمومی به تمامی زوایای آثار مالی کارهای شرکت های دولتی می شود، پاسخی به این نیاز و جبران کننده این کمبود است و فضای پرسشگری عمومی را تقویت و مطالبات نسبت به پاسخگویی مدیران شرکت های دولتی را بیشتر می کند.
انتشار صورت های مالی شرکت های دولتی مهمی مثل بانک ملی، بانک صنعت و معدن، شرکت ملی گاز، توانیر، شرکت ملی پالایش و پخش، ایران ایر و بیش از ۳۹۰ شرکت دیگر تحت مدیریت دولت در سامانه کدال اتفاق کوچکی نیست و این برای اولین بار در تاریخ ایران است که دولت اطلاعات و گزارش های مالی شرکت هایی را که به صورتی حیاط خلوت شمرده می شود را در اختیار عموم مردم و کارشناسان قرار می دهد.
اولین اقدام برای اصلاح ترازنامه، انتشار عمومی صورتمالی است که این اقدام بسیار باارزش است، خیلی از شرکت های دولتی با ایده بهره ورانه تشکیل نشده و سالهای سال، فروش نفت هزینه ها را جبران کرده است، اما حالا دولت به جایی رسیده که چاره ای جز حذف نفت از مصرف مسرفانه شرکت های دولتی را نداشته و این اقدامات چند سالی است که در اقتصاد ایران جدی گرفته شده است.
افزایش صادرات و تقویت پول ملی
از با اهمیت ترین اقداماتی که باید در اقتصاد ایران اجرائی شود، افزایش صادرات و تقویت تولید است، تقویت تولید به جهت صادرات و به شرط بازاریابی صحیح و فروش خوب محصول در بازار هدف می تواند به اقتصاد کشور، کمک شایانی کند، به سبب کاهش ارزش ریال در مقابل دلار در ۱۰ سال اخیر، قیمت های کالاهای ایرانی به شدت جذاب بوده و باید باکیفیت مناسب و بسته بندی زیبا در اختیار مشتریان خارجی قرار بگیرد.
مهمترین موضوعی که صادرکنندگان درباره ی صادرات محصول معرفی می کنند، ثبات شرایط در اقتصاد ایران است، صادرکننده ایرانی با بازار هدف قرارداد یکساله تولید می بندد و توقع دارد در این یک سال شرایط دارای ثبات نسبی بوده تا بتواند با همان قیمت و کیفیت محصولات خودرا صادر کند و سیاست تثبیتی در اقتصاد بدین جهت می تواند به افزایش صادرات نیز کمک شایانی کرده و موجب ارزآوری در اقتصاد باشد، به عبارتی هرچقدر سیاست تثبیتی اقتصاد با رویکرد های واقع بینانه صورت گیرد صادرکنندگان امکان صادرات بیشتری داشته و ارز بیشتری وارد کشور می شود و از این منظر بانک مرکزی باز هم می تواند با ارزهای جدید ارزش ریال را در مقابل دلار افزایش دهد.
موضوع مهم دیگری که رهبر انقلاب در دیدار اخیر خود با هیئت دولت به آن اشاره کردند تقویت تولید بوسیله تجارت خارجی است، رهبر انقلاب، پشتیبانی تجارت خارجی از تولید داخلی را از دیگر راه های مهم رشد تولید دانستند و گفتند: «یک بخش تجارت خارجی به تنظیم بازار مربوط می شود اما در بخش دیگر باید کاری کرد که تفاهم ها و قراردادها با کشورها در نهایت، موجب صادرات تولیدات داخلی و واردات سرمایه یا کالاهای سرمایه ای به کشور شود.»
تبدیل واردات به صادرات از فرآیند های معکوس یکی از راهکارهایی است که اقتصادهای بزرگ دنیا بیش از ۵۰ سال درحال انجام آن هستند، کشورهای خارجی با فن آوری و فرآوری محصولات و تبدیل به محصول ارزش افزوده نفت را به کالاهای دیگر تبدیل نموده و بوسیله تجارت تولید داخلی خودرا تقویت کرده و مجدداً همان کالای فرآوری شده را به کشورهای دیگر یا همان کشور صادرات می کنند.
هرچقدر صادرات از راه های مختلف در کشور افزایش یابد، ارز بیشتری داخل کشور شده و با پمپاژ ارز در اقتصاد، تقاضا برای دلار کم شده و قدرت ریال برابر دلار بیشتر می شود. نتیجه گیری
انجام موارد فوق همراه با دقت و هماهنگی بین اجزای مختلف اقتصاد کشور، می تواند در بین مدت موجب افزایش قدرت پول ملی شود، به هر میزان که قدرت ریال افزایش یابد، جامعه احساس بهتری داشته و رفاه بیشتری را تجربه می کند، این احساس زمانی بیش از پیش تبلور می کند که مردم به یک مسافرت خارجی رفته و شاهد قدرت گرفتن پول ملی باشند و بتوانند با فراغ بال بیشتری سفر کرده و نتیجه آنرا در سفره معیشت خود ببینند.
قدرت گرفتن پول ملی اعتماد به نفس و غرور ملی را بیشتر کرده و پدیده منحوس مهاجرت شدید را می کاهد، در دنیای امروز مهم ترین سرمایه نیروی انسانی است و اگر پول ملی ایران در مقابل کشورهای همسایه قدرت بگیرد دیگر برای ایرانیان به صرفه نیست که از ایران به هر کشوری مهاجرت کنند و کشور نیز نیروی متخصصی که سال ها برای آن هزینه کرده را از دست نمی دهد.
منبع: webycard.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب