گزارش وبی كارت؛
حکایت نخل های بی جان
وبی کارت: نخیلات خوزستان از کمبود و شوری آب لطمه دیده اند و نخل کاران این استان خواهان حمایت ویژه دولت هستند.
خبرگزاری مهر؛ گروه استانها - کوثر کریمی: شاید نام خوزستان با نفت و منابع مختلف حوزه انرژی گره خورده باشد اما ظرفیت های اقتصادی دشت خوزستان نیز بر کسی پوشیده نیست؛ ظرفیت هایی که موجب اجرای طرح ۵۵۰ هزار هکتاری به دستور مقام معظم رهبری برای این استان شد.
نخیلات آبادان و خرمشهر از شوری آب لطمه های بسیاری دیده اند و حال باید دید که آیا طرح احیای این نخیلات موفقیت آمیز خواهد بود یا به تعداد آمار نخل های بی سر در این شهرها افزوده می شود.
شادگان اما که یکی از شهرهای طلایه دار نخیلات خوزستان به حساب می آید که این روزها شاهد خشکسالی بی سابقه و کمبود آب برای آبیاری (به دلیل خشکسالی در حوضه آبی مارون و جراحی) است.
هر چند سال قبل نماینده مردم شادگان در مجلس در گفت و گو با خبرنگار مهر و برمبنای آمار رسمی جهاد کشاورزی از نابودی حداقل ۷ هزار نخل در یک سال در این شهرستان آگاهی داد ولی هنوز هم نخل کاران شادگانی از لطمه به نخل های خود بر اثر خشکسالی و نبود آب گلایه دارند.
نخل کاران خوزستانی معتقد هستند که مقاومت نخل ها در مقابل گرما و کم آبی ظرفیت خاصی به حساب می آید که بی گمان وضعیت شوری آب، گرمای فعلی و خشکسالی از ظرفیت نخل های این استان است.
نخل کاران: قیمت کم خرید خرما جوابگوی مخارج نیست
«حکیم جزایری» یکی از نخل کاران شادگانی در گفت و گو با خبرنگار مهر بیان می کند: بیش از ۸۰۰ نفر نخل در دارخوین از پدرم به من ارث رسیده بود که در سالهای گذشته لطمه بسیاری به آنها وارد شده و حالا فقط ۴۰۰ نفر نخل برای من باقی مانده است.
او با اشاره به این که وضعیت آبیاری نخیلات شادگان با سیلاب اخیر کمی بهتر شده ادامه می دهد: تا پیش از این بارندگی ها EC آب (کشاورزی) بین ۴ تا ۵ هزار بود.
این نخل کار شادگانی با اشاره به این که بیشتر خرماهای تولیدی او از نوع استعمران است، یادآور می شود: قیمت های تعیین شده برای خرما نسبت به مخارج و زحماتی که برای نخل می کشیم، اصلاً کافی نیست؛ حتی مبنای قیمت گذاری ها را نمی دانیم.
به جای قیمت گذاری هر کیلویی ۱۳ هزار تومان برای خرمای استعمران باید حداقل نرخ ۴۰ هزار تومان تعیین می شد؛ حداقل هفت تا هشت سال برای ثمر دادن یک نفر نخل باید منتظر باشیم و این قیمت فعلی جوابگوی زحمات نیست
جزایری عنوان می کند: بجای قیمت گذاری هر کیلویی ۱۳ هزار تومان برای خرمای استعمران باید حداقل نرخ ۴۰ هزار تومان تعیین می شد؛ حداقل هفت تا هشت سال برای ثمر دادن یک نفر نخل باید منتظر باشیم و این قیمت فعلی جوابگوی زحمات نیست.
«سید جواد موسوی» یکی دیگر از نخل کاران شادگانی است که ۲۵۰ نفر نخل در راه بوزی این شهر دارد به خبرنگار بیان اظهار می کند: در سالهای گذشته بیش از ۱۰۰ نفر نخل از ما لطمه دیده و حالا به ۲۵۰ رسیده است.
او با انتقاد از این که در سالهای اخیر همه اقلام غذایی افزایش قیمت داشته اند ولی خرما نه، اضافه می کند: هم اکنون آفاتی مثل حلفه و نیزار که نخیلات را ضعیف و برگ های آنرا خشک کرده همچون مشکلات اصلی هستند که با آن روبه رو شده ایم؛ اگر سم پاشی نکنیم نخل ها لطمه دیده و می میرند.
این نخل کار با گلایه از همکاری نکردن جهاد کشاورزی برای سمپاشی می گوید: برای هر ۲۰ سانتی متر باید حدود ۲۵۰ هزار تومان در ماه هزینه کنیم؛ ما (نخل کاران) با این هزینه ها و این که باید ۱۰ سال برای نخل وقت و مخارج صرف نماییم بلکه هزینه ای عاید ما بشود و بدین جهت قیمت های تعیین شده برای خرما اصلاً جوابگو نیست.
همه خرماهای تولیدی خوزستان خریداری نشد
معاون انجمن خرمای خوزستان در گفت و گو با خبرنگار مهر بیان می کند: بیشترین نخیلات خوزستان در شهرستان های شادگان، آبادان و خرمشهر هستند.
جاسم حزباوی با اشاره به فعالیت ۲۳ هزار کشاورز نخل کار در سطح خوزستان اضافه می کند: هر ساله در چنین روزهایی برای تعیین قیمت فروش خرما جلساتی را برگزار می نماییم.
او عنوان می کند: شهرهای اهواز، کارون، باوی، ماهشهر و حمیدیه نیز نخل دارند ولی بهترین نخیلات در کارون، باوی و اهواز پیدا می شود چون دو طرف حاشیه رودخانه کارون تا خرمشهر قرار دارند و دارای بهترین و با کیفیت ترین خرما به علت وجود سه شاخص آب، زمین و آفتاب هستند؛ همین طور هر سال شاهد افزایش بارور شدن نخیلات جوان و تولید محصولات خود هستند.
معاون انجمن خرمای خوزستان یادآور می شود: نخیلات آبادان و خرمشهر به علت آب شور و جنگ تحمیلی بارها لطمه دیده اند ولی اکنون طرح احیای این محصولات در حال اجرا می باشد.
حزباوی با اشاره به این که نخیلات شادگان نیز بیشتر پیر و یا با کم آبی رو به رو شده اند، می گوید: در خوزستان بیش از ۵۰ نوع خرما تولید می شود که برای مصرف داخلی کشور هستند و نمی توان مدت طولانی از آنها نگهداری کرد؛ این در شرایطی است که استعمران یکی از بهترین خرماهای دنیا را که در این استان کاشته شده می توان آن تا یک سال بدون فریزر نگهداری کرد و حتی ارزش صادراتی بسیار بالایی دارد.
او عنوان می کند: بریحی، بریم، گنطار، یوزی، عبیدی، عویبری (نوع درحال انقراض و دارای اهمیت اقتصادی بالا)، دیری، زاهدی، خضراوی، سویدانی، اشجر و هذل از دیگر انواع خرماهای تولیدی خوزستان هستند.
معاون انجمن خرمای خوزستان با اشاره به مشکلات زیاد صاحبان نخیلات خوزستان پارسال ادامه می دهد: کارگاه های بسته بندی خرما با گلایه از تحریم ها همه خرماهای تولیدی خوزستان را خریداری نکردند؛ ۸۳ هزار تُن خرما در استان تولید شده که قسمتی از آنها را تعاون روستایی بدون امکانات، ظرف مناسب و انبار خریداری کرد.
درجه بندی کم خرمای نخل کاران کمرشکن است
حزباوی خبر می دهد: کشاورزان باید خرماهای خودرا از آبادان و شادگان به انبار تعاون روستایی در شهر الهایی می آوردند که برخی مواقع پس از اختتام تایم اداری نیز انبار تعطیل و رانندگان کامیون باید یک شب آنجا منتظر می مانند و این موجب افزایش دریافت هزینه از کشاورزان می شد.
وی اظهار می کند: کارمندان تعاون روستایی نیز خرمای درجه یک را درجه دو و خرمای درجه دو را به عنوان خرمای درجه سه ارزش گذاری می کردند و کشاورزان که متحمل هزینه های گزافی می شدند نیز مجبور به سازگاری با این ارزش گذاری بودند؛ هرچند قیمت خرید تضمینی خرما سال قبل ۹ هزار و ۲۰۰ تومان اعلام گردید ولی بین ۶ هزار و ۵۰۰ تا هفت هزار تومان دست کشاورز را می گرفت.
معاون انجمن خرمای خوزستان می گوید: البته مقرر شده بود که تعاون روستایی خوزستان تا ۶ هزار تُن خرما را خریداری کند ولی با وجود امکانات کم و برای مساعدت با کشاورزان ۲۰ هزار تُن خرمای تولیدی استان پارسال را خریداری کرد.
حزباوی خبر می دهد: امسال یک نشست با خرماکاران، معاون اقتصادی استاندار خوزستان، جهاد کشاورزی و کارگاه های بسته بندی خرما در استان انجام شد و قیمت پیشنهادی خرما از ۱۵ هزار تومان تا ۲۱ هزار و ۵۰۰ تومان متغیر بود؛ همین طور پیشنهاد شهرستان های خرماخیز همچون آبادان و شادگان که برای هر هکتار دارای ۱۵۶ نخل با بیل دستی و نفر بین نخیلات را شخم می زنند نیز لحاظ شد.
او اضافه می کند: قیمت خرید خرمای استعمران از کشاورز برای درجه یک مبلغ ۱۳ هزار تومان، درجه دو با ۱۵ درصد کمتر از قیمت درجه یک و درجه سه بصورت توافقی بین کشاورز و کارگاه تعیین و به جهاد کشاورزی ارائه شد که جهاد کشاورزی نیز در نهایت آنرا تصویب کرد.
معاون انجمن خرمای خوزستان با اشاره به تامین نشدن حق آبه نخیلات خرمشهر و آبادان بصورت صحیح می گوید: نرخ خرمای آبادان و خرمشهر بطور معمول نصف قیمت خرماهای تولیدی کارون است.
شوری آب و افزایش آب بها / کیفیت آب کم و آب بها بیشتر شده است
حزباوی با اشاره به این که تلمبه داران یک سوم تا یک چهارم از محصول تولیدی نخلستان ها را برای خود مطالبه می کنند، یادآور می شود: سازمان آب و برق خوزستان تا سال ۹۸ برای هر هکتار آبیاری نخیلات ۵۳ هزار تومان از کشاورزان آب بها می گرفت که سال قبل این مبلغ را به ۶۰۰ هزار تومان برای هر هکتار افزایش داد.
او می افزاید: چرا وقتی کیفیت آب بهتر نشده و قیمت خرما هم افزایش نیافته تلمبه دار باید بابت هر نفر نخل ۳۰ هزار تومان و به عبارتی بیش از هشت میلیون تومان برای آبیاری (آن هم با آب شور) هر هکتار نخیلات دریافت کند.
هرچند که نخل به عطش و شوری آب مقاوم است ولی این مقاومت حدی دارد، شوری آب موجب لطمه های بسیاری برای نخیلات شده است
معاون انجمن خرمای خوزستان تشریح می کند: هرچند که نخل به عطش و شوری آب مقاوم است ولی این مقاومت حدی دارد، شوری آب موجب لطمه های بسیاری برای نخیلات شده است؛ پیش از سال یک دفعه هرس نخیلات انجام می شد ولی اکنون هر چهار ماه یک دفعه هرس صورت می گیرد.
حزباوی با اشاره به این که خشکیدگی برگ پدیده نامطلوبی است که به نخیلات استان تحمیل شده می گوید: از طرف دانشگاه شهید چمران اهواز نیز نمونه برداری از این پدیده انجام شد که برخی اساتید علت آنرا ژنتیکی عنوان کرده و برخی دیگر نیز آنرا نتیجه EC بالای آب دانستند.
او با اشاره به این که در سالهای اخیر قیمت اعلامی برای خرید گندم و کلزا از کشاورزان افزایش داشته ولی خرما نه، عنوان می کند: وضعیت فعلی دولت را درک می نماییم و از کمبود آب هم باخبر هستیم اما دولت باید بداند مردم خوزستان با تحمل گرمای ۵۵ درجه به هرگونه کمک و مساعدتی نیاز دارند.
معاون انجمن خرمای خوزستان با اشاره به اینکه اگر دولت ضرر ببیند انگار خود کشاورز ضرر دیده است، می گوید: سال قبل وقتی خرما با قیمت ۹ هزار و ۲۰۰ تومان به تعاونی روستایی به فروش رسید چرا یک نفر بدون اطلاع مدیران این استان باید آن خرما را از تعاون روستایی با قیمت تنها سه هزار و ۵۰۰ تومان بخرد و بدون این که یک نخل داشته باشد آنرا از تبریز به خارج از کشور صادر کند؟ این مسائل برای ما قابل باور و پذیرش نیست.
حزباوی با گلایه از این که سد مارون ۲ بی گمان مرگ نخیلات شادگان را رقم می زند، انتقاد می کند: ۶ ماه است که آب به شهرهای پایین دست رودخانه کرخه همچون هویزه و حمیدیه نرسید در صورتیکه در قانون تصریح شده پس از تامین آب آشامیدنی اولویت تامین آب با کشت مستمر (نخیلات، انگور، مرکبات و…) است.
تأمین آب نخیلات حلقه قیمت گذاری را تکمیل می کند
نماینده مردم اهواز، باوی، حمیدیه و کارون در مجلس در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار می کند: محصول خرما برای خوزستان خیلی مهم و راهبردی محسوب شده و قدمت استان در حوزه تولید این محصول و تنوع بالایی که دارد، باید یک ظرفیت در زمینه اقتصادی و حتی اشتغالزایی تلقی شود.
سید کریم حسینی ادامه می دهد: نوع خرماهای تولیدی، ارزش غذایی و اقتصادی آن در خوزستان بسیار بالاست، بدین سبب باید توجه ویژه ای به نگهداشتن نخیلات در این استان داشته باشیم.
او یادآور می شود: تامین آب نخلستان ها و همین طور قیمت گذاری مناسب برای خرید تضمینی از نخل کاران باید همچون با اهمیت ترین موضوعات مدنظر مدیران ذیربط باشد؛ برخی خرماهای تولیدی این استان همچون استعمران ارزآوری داشته و باتوجه به درآمد حاصل شده از صادرات حتما برای کشور و خوزستان اهمیت زیادی دارد.
نماینده مردم اهواز، باوی، حمیدیه و کارون در مجلس با تاکید بر ضروری بودن تامین حق آبه نخیلات خوزستان ادامه می دهد: برای تامین آب نخلستان های شادگان مقرر شده تا کانال شریفی (برای نهال کاری های بیابان زدایی راه اندازی شده بود) که از عبدالله به سمت شرق جاده اهواز - ماهشهر می رود از آبان ماه امسال تا خرداد سال آینده در اختیار آبیاری نخیلات شادگان قرار بگیرد ولی حق آبه آن تامین نشد.
خوزستان ۴۲ هزار و ۹۰۰ هکتار نخیلات دارد
او در واکنش به اعتراض کشاورزان نخل کار شهر کارون به قیمت بالای تامین آب نخیلات این شهر می گوید: سازمان آب و برق خوزستان نباید به این کار نگاه و نظر اقتصادی داشته باشد بلکه باید بداند خرما یکی از محصولات مهم تولیدی در کشور است و نقش پررنگ در حوزه اشتغال زایی افراد دارد؛ تامین آب برای نخیلات استان در حقیقت حلقه قیمت گذاری جهاد کشاورزی را تکمیل می کند.
حسینی خبر می دهد: سال قبل قیمت خوبی برای خرید خرما از نخل کاران خوزستان تعیین شد؛ امسال نیز پیگیری هایی بوسیله وزیر جهاد کشاورزی انجام و این وزیر قول مساعدت و همکاری را برای تعیین یک قیمت مناسب در زمان برداشت خرما داد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان در گفت و گو با خبرنگار مهر با بیان می کند: خوزستان ۴۲ هزار و ۹۰۰ هکتار نخیلات دارد که از این سطح مقدار ۳۶ هزار و ۷۰۰ هکتار نخیلات مثمر و مابقی نخیلات جوان و کشت های جدید هستند.
خدارحم امیری زاده ادامه می دهد: مجموع تعداد کل نخیلات خوزستان هفت میلیون نفر نخل است؛ همین طور استان با داشتن بیش از ۷۵ نوع خرما از مراکز مهم ذخایر ژنتیکی خرمای کشور به حساب می آید.
سال گذشته ۸۵ هزار تُن خرما از نوع استعمران با هدف صادرات توسط کارگاه های بسته بندی و صادرکننده خریداری شد که روند صادرات آن بطور تدریجی و در طول سال در حال انجام می باشد
او تصریح می کند: ارقام عمده نخیلات استان شامل استعمران، برحی، بریم، دیری، زاهدی، خضراوی، گنطار، کبکاب و عویدی هستند؛ ارقام تجاری پر ارزش نظیر مجول و پیارم در استان درحال توسعه هستند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان درباب میزان صادرات خرما خبر می دهد: سال قبل ۸۵ هزار تُن خرما از نوع استعمران با هدف صادرات توسط کارگاه های بسته بندی و صادرکننده خریداری شد که روند صادرات آن بطور تدریجی و در طول سال در حال انجام می باشد.
امیری زاده می گوید: رتبه اول صادرات خرمای کشور مربوط به خوزستان است؛ همین طور میزان تولید خرمای استان ۲۴۲ هزار تُن برآورد می شود که محصولات مختلف خارک، رطب و خرما با مصارف تازه خوری، صنعتی و صادراتی خواهد بود.
او یادآور می شود: در سنوات گذشته به علت شرایط خشکسالی رتبه استان در تولید خرمای کشور بین دوم تا چهارم در نوسان بوده اما به علت افزایش تاب آوری نخیلات در مقابل شرایط خشکسالی و تثبیت تولید پارسال و امسال، انتظار می رود رتبه استان در کشور بعد از خروج آمارنامه کشوری به اول یا دوم ارتقا یابد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان با اشاره به فعالیت ۲۲ هزار و ۳۴۵ نفر بهره بردار نخیلات در این استان عنوان می کند: در کارگاه های بسته بندی و صادرکننده زنجیره ارزش خرما نیز اشتغال وسیع ثابت، موقت، مستقیم و غیرمستقیم معادل اشتغال بهره برداران تولیدکننده خرما است.
امیری زاده خبر می دهد: در خوزستان پراکنش کشت نخیلات در ۲۰ شهرستان است ولی شهرستان های دارای عمده نخیلات به ترتیب شادگان، آبادان و کارون هستند.
افزایش برداشت آب مجاز و بدون مجوز در بالادست
فعال محیط زیست خوزستان در گفت و گو با خبرنگار مهر بیان می کند: رودخانه مارون با اهمیت ترین و اصلی ترین منبع تغذیه تالاب شادگان است که در پایین دست در رامهرمز با رودخانه «اعلی» به یکدیگر می پیوندند و رودخانه «جراحی» را می سازند و در اختتام به تالاب شادگان و بعد هم خور موسی و دریا سرازیر می شود.
رضا نیک فلک ادامه می دهد: از وقتی که سد مارون یک در شهرستان بهبهان تأسیس شد دیگر حق آبه تالاب شادگان پرداخت نشده است؛ تالابی که اصلی ترین منبع تغذیه اش رودخانه مارون بود از آب محروم شد و این آب صرف توسعه کشاورزی در شهرستان های بهبهان، رامهرمز، ماهشهر و حتی رامشیر می شد.
او بیان می کند: اراضی دیم در شهرستان های مذکور همه آبی شدند و بدون حساب و کتاب این اراضی گسترش پیدا کرده و تالاب شادگان دیگر حق آبه ای از رودخانه مارون دریافت نمی کند؛ رودخانه مارون هم اکنون فقط پساب های شور مزارع نیشکر را آن هم از کارون می گیرد.
این فعال محیط زیست خوزستان در ادامه سد مارون یک و توسعه کشاورزی در بالادست را اصلی ترین عامل نابودی تالاب شادگان دانسته و می گوید: اکنون چون برداشت در بالادست بصورت مجاز و بدون مجوز افزوده شده آبی که باید برای نخیلات تالاب شادگان اختصاص یابد، بسیار کم شده و چون دبی آب کم است، میزان شوری آن خیلی بالا رفته و این پساب های کشاورزی بالادست که همه شور و حاوی سموم است به مارون می ریزند؛ این در شرایطی است که آب شور به نخیلات شادگان رسیده که خیلی هم آلوده بوده و خیلی از نخل ها از بین رفته و مابقی هم حال و روز چندان خوشی ندارند.
نیک فلک عنوان می کند: تالاب شادگان از رودخانه مارون حق آبه ای دریافت نمی کند به غیر از اندک آبی که می توان گفت فاضلاب و پساب است که خیلی وقت ها به تالاب هم نمی رسد؛ تالاب شادگان حق آبه ای دریافت نمی کند مگر در زمان بارندگی و یا سیلاب مثل سال ۹۸ در غیر این صورت حق آبه ای ندارد.
با توجه به این که تالاب شادگان به خاطر سد مارون یک حق آبه خیلی کمی از رودخانه مارون دریافت می کند، راه اندازی سد مارون دو از همین اندک آب دریافتی هم محروم می شود
او تشریح می کند: حتی به نخل های تالاب شادگان هم آبی نمی رسد و مدتی است که این نخیلات مشکل شور شدن هم دارند، این در شرایطی است که در بالادست که یکی از سرشاخه های مهم رودخانه مارون است برای راه اندازی سد مارون دو در استان کهگیلویه و بویراحمد برنامه ریزی شد.
فعال محیط زیست خوزستان می گوید: با عنایت به این که تالاب شادگان به خاطر سد مارون یک حق آبه خیلی کمی از رودخانه مارون دریافت می کند، راه اندازی سد مارون دو از همین اندک آب دریافتی هم محروم می شود.
نیک فلک با تاکید بر این که برمبنای قانون پس از تامین آب آشامیدنی اولویت با تامین حق آبه تالاب ها و محیط زیست است، یادآور می شود: با راه اندازی سد مارون دو همین مقدار آب اندک فعلی هم به نخیلات شادگان نمی رسد چون کشاورزی هم در همه حوضه های استان بدون هیچ برنامه ریزی توسعه پیدا کرده است.
به گزارش وبی کارت به نقل از مهر، اهمیت دادن به سند آمایش سرزمینی برای توجه داشتن به ظرفیت های هر منطقه و اجرائی نشدن طرح های انتقال آب بین حوضه ای برای مصارف غیر شرب خصوصاً در بخش صنعت و کشاورزی باید بیش از هر زمان دیگری در دستور کار مسئولان ذیربط باشد.
خوزستان یکی از استانهای داعیه دار تولید خرما به حساب می آید که خرمای استعمران به عنوان یکی از چند نمونه تولیدی این استان دارای ظرفیت های بسیار بالا برای صادرات است.
از مسئولان انتظار می رود که به قانون اولویت تامین آب برای کشت های دائم پس از آب آشامیدنی عمل کنند تا بیش از این شاهد بروز فاجعه در نخیلات خوزستان نباشیم.
منبع: webycard.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب